“นายแพทย์ธีระ” เปิดเผย โควิดสายพันธุ์ย่อย ใหม่ดื้อต่อภูมิคุ้มกันทั้งจากวัคซีน เป็นโอกาสที่จะเกิดการติดโรคได้ง่ายขึ้นหรือแพร่กันได้มากขึ้น

รองศาสตราจารย์นพ.ธีระ วรธนารัตน์ ภาควิชาแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โพสต์เฟซบุ๊ก Thira Woratanarat กล่าวว่า 29 พฤศจิกายน 2565… เมื่อวานนี้ทั่วทั้งโลกติดเพิ่ม 174,759 คน ตายเพิ่ม 778 คน รวมแล้วติดไป 646,366,341 คน เสียชีวิตรวม 6,637,358 คน

5 ลำดับแรก ที่ติดโรคสูงสุดคือ ประเทศญี่ปุ่น เกาหลีใต้ บราซิล ไต้หวัน และก็ประเทศฝรั่งเศส

เมื่อวานนี้ปริมาณติดโรคใหม่มีประเทศจากยุโรปและก็ทวีปเอเชียครอง 7 ใน 10 ลำดับแรก และก็ 13 ใน 20 ลำดับแรกของโลก

ปริมาณติดโรคใหม่ในแต่ละวันของทั่วทั้งโลกตอนนี้ มาจากทวีปเอเชีย และก็ ยุโรป รวมกันคิดเป็นปริมาณร้อยละ 76.25 ของทั้งโลก ในตอนที่ปริมาณการตายคิดเป็นปริมาณร้อยละ 74.93

…ลักษณะ โควิดสายพันธุ์ย่อย ในออสเตรเลีย

Esterman A. ได้เผยแพร่เนื้อหาสาระเกี่ยวกับโควิด-19 ที่ระบาดในออสเตรเลียตอนนี้ พบว่าเป็นไปในลักษณะหลากหลายสายพันธุ์แบบ variant soup

โดยมีทั้ง BA.5 39%, BA.2.75 26%, BQ.1 19%, XBB 4% และก็อื่น ๆ

ลักษณะดังที่กล่าวมาแล้ว เป็นที่คาดคะเนกันว่าประเทศอื่น ๆ ก็จะเป็นไปในลักษณะนี้ โดยมีสายพันธุ์ย่อยใหม่ ที่น่าวิตกกังวลดังเช่นว่า BQ.1.x, XBB, BA.2.75.x ที่อาจมีสัดส่วนสูงแตกต่างกันไปในแต่ละทวีป และก็จะมาเทคโอเว่อร์ BA.5 ในเวลาอันสั้น ทั้งนี้ BQ.1.x จะครองสัดส่วนนำ ในอเมริกา และก็ ยุโรป ส่วน BA.2.75.x และก็ XBB จะเด่นในแถบทวีปเอเชีย

การระบาดในไทยเรามีแนวโน้มจะเป็นไปในแนวทางข้างต้น

…ตีระฆังเตือนรับรองเรื่องการดื้อต่อภูมิคุ้มกัน

ทีมงานของ David Ho จากมหาวิทยาลัยโคลัมเบีย ประเทศอเมริกา ได้เผยแพร่ผลการวิจัยใน bioRxiv เมื่อวานนี้ 28 พฤศจิกายน 2565

ทำให้เห็นว่า สายพันธุ์ย่อยใหม่ที่เกิดขึ้น ไม่ว่าจะเป็น BQ.1.x และก็ XBB นั้นดื้อต่อภูมิคุ้มกันอีกทั้งจากวัคซีน และก็การที่เคยติดโรคมาก่อน มากกว่าสายพันธุ์อื่น ๆ ที่เคยระบาดมาก่อนหน้านี้เป็นอย่างมาก

หากแม้ข้อมูลทางสถานพยาบาลในขณะนี้ ยังไม่มีหลักฐานรับรองว่าจะก่อให้ป่วยรุนแรงมากขึ้นกว่าสายพันธุ์ที่เคยระบาดเดิม

แต่ความสามารถการดื้อต่อภูมิคุ้มกันที่มากขึ้นนั้น ย่อมมีผลทำให้เป็นโอกาสที่จะเกิดการติดโรคได้ง่ายขึ้น หรือ แพร่กันได้มากขึ้นเป็นเงาตามตัว

อย่างนี้เอง ที่เป็นตัวตอกย้ำให้มองเห็น ถึงความสำคัญของการป้องกันตัว ระหว่างการใช้ชีวิตประจำวัน ทั้งเรื่องการใส่หน้ากาก เลี่ยงพฤติกรรมเสี่ยง เลี่ยงสถานที่ยัดเยียดระบายอากาศไม่ดี รักษาความสะอาด และก็ เว้นระยะห่าง จากคนอื่น

Personal protective behaviors เป็นเกราะป้องกันที่สำคัญที่สุด

…ฟุตบาทประวัติศาสตร์การแพร่ ของแต่ละสายพันธุ์

โควิด-19 แพร่ระบาดมาหลายปี โดยมีสายพันธุ์ที่หลากหลาย

หากเปรียบเทียบกันตัวต่อตัว จะพบว่า ในระยะเวลา 100 วันแรกของการระบาด สายพันธุ์ Omicron นั้นแพร่ขยายไปยังประเทศต่าง ๆ ทั่วทั้งโลกได้มากกว่าสายพันธุ์อื่น ที่ระบาดมาก่อน ถึง 5 เท่า

แต่ละระลอกก่อนหน้านี้ที่ผ่านมา ตั้งแต่สายพันธุ์เริ่มแรก (Wuhan: Wild type), เบต้า, แกมม่า, อัลฟ่า, เดลต้า, และ Omicron นั้น ก็มีลักษณะของ ทวีปที่มีการระบาดหนัก ก่อนกระจายไปยังทวีปอื่น ๆ ที่แตกต่างกันไป

…สำหรับระลอกอนาคตนั้น ลักษณะการระบาดน่าจะมีแนวโน้มไม่เหมือนกันกับอดีตกาล เพราะเหตุว่ามีต้นสายปลายเหตุเรื่องการเดินทางระหว่างประเทศเกิดขึ้นมาก การระบาดจะเป็นลักษณะหลากหลายสายพันธุ์ แปรเปลี่ยนกับการนำเข้า ส่งออก รวมถึงความสามารถของไวรัสแต่ละสายพันธุ์ พฤติกรรมการป้องกันตัว และก็ การใช้ชีวิตของประชากร จำพวก และก็ความครอบคลุมของวัคซีนที่ใช้ และอื่น ๆ

ผลพวงที่จะเกิดขึ้น ทั้งในแง่ปริมาณการรับเชื้อ การป่วย การตาย และก็ Long COVID นั้น ก็เลยเป็นโอกาสสูง ที่จะแปรเปลี่ยนกับหลักการควบคุมป้องกันโรค และก็ ความพร้อมเพรียง “จริง” ของระบบสาธารณสุขของประเทศนั้น ทั้งเรื่องยาที่ได้มาตรฐาน วัคซีนที่มีประสิทธิภาพ บริการดูแลต่าง ๆ ว่าประชากรในประเทศ จะเข้าถึง และก็ พึ่งได้ไหม ยามที่เกิดปัญหา

คำตอบที่พึงประสงค์ของทุกสังคม คือ ยามวิกฤติ ประชากรสามารถพึ่ง และก็ได้รับการช่วยเหลือดูแลอย่างทันทีทันควัน มีประสิทธิภาพ โดยตลอด

ไม่ต้องเผชิญกับภาวะหดหู่ คอย จนถึงจำต้องดิ้นรนทุบกระปุกขวนขวายหาทางรอด กันเอาเองแบบ อัตตาหิ อัตตโน นาโถ

…เหตุการณ์ปัจจุบันนี้นั้น จำต้องใช้ชีวิตอย่างมีสติ ไม่ประมาทในการดำรงชีพ

ป้องกันตัวอย่างสม่ำเสมอ ทั้งช่วงปฏิบัติงาน เรียน หรือท่องเที่ยว

ฉีดยาเข็มกระตุ้นให้ครบตามที่กำหนด

ใส่หน้ากากอย่างถูกต้อง จะช่วยลดการเสี่ยงลงไปได้มาก

นอกนั้น ยังคงพบอาการของการสูญเสียการได้กลิ่น และก็การรับรส พบอาการผิดปกติเกี่ยวกับระบบทางเดินอาหาร กลุ่มอาการของระบบทางเดินหายใจ หายใจถี่ หายใจลำบาก และก็กลุ่มอาการนอกระบบ ที่ไปคล้ายกันกับสายพันธุ์เดลตาได้เช่นเดียวกัน

สำหรับคนที่สัมผัสเสี่ยงสูง หรือมีลักษณะอาการเสี่ยงติดโรค แนะนำให้ตรวจ ATK ด้วยตนเอง โดยควรที่จะทำการเลือก ATK ที่ได้รับมาตรฐาน และก็ มีค่าความไว (Sensitivity) และก็ ค่าความจำเพาะ (Specificity) ไม่น้อยกว่า 90%

อ้างอิง

1. Wang Q et al. Alarming antibody evasion properties of rising SARS-CoV-2 BQ and XBB subvariants. bioRxiv. 28 November 2022.

2. Tegally H et al. Global Expansion of SARS-CoV-2 Variants of Concern: Dispersal Patterns and Influence of Air Travel. medRxiv. 27 November 2022.

ข้อมูลจาก รองศาสตราจารย์นพ.ธีระ วรธนารัตน์